Cricri was er dichtbij... maar het werd niets

Cristophe met zijn bekende fiets en snor

Wielrennen: het is een prachtige sport met misschien nog mooiere verhalen. Al is de Tour alweer bijna een week voorbij, ik heb weer zo’n prachtig verhaal gevonden. Deze keer staat 'de eeuwige pechvogel', Eugène Christophe centraal. De man die de Tour had moeten winnen maar door hele grote pech dat nooit kon bewerkstelligen.

Christophe werd in 1885 geboren in Parijs. Het was al snel duidelijk dat deze Fransman goed kon fietsen. Maar het lag toen wat moeilijker om wielrenner te worden. Je had nog geen echte professionele ploegen. Laat staan talentontwikkeling programma’s. Daarom werkte hij tot zijn 18^e levensjaar nog gewoon als slotenmaker, iets wat normaal was als beginnende wielrenner.

Maar in 1904 besloot hij het toch maar te proberen: Christophe werd een beroepsrenner. Dat deed hij niet onverdienstelijk. Zo werd hij tweede bij het nationaal kampioenschap veldrijden in Frankrijk. Een prima resultaat voor de toen nog jonge Christophe. Hij was ook een van de pioniers in het wielrennen die aan cyclo-cross wedstrijden mee deed. Hier werd de basis gelegd voor de veldrijd wedstrijden zoals wij ze tegenwoordig kennen.

In 1906 kwam de grootste vuurdoop voor Christophe tot dat moment van zijn nog prille loopbaan. Hij ging voor het eerst mee doen aan de Tour de France. Hij werd tijdens deze Tour een keer derde en eindigde in het algemeen klassement op de negende plaats. Een prima prestatie voor iemand die de eerste keer de Tour rijdt in zijn leven.

De jaren daarna ontwikkelde hij zich meer en meer. Milaan – San Remo werd gewonnen evenals, nationale kampioenschap cyclo-cross en nog een aantal eendagskoersen. In 1912 kreeg hij ook succes in de Tour. Hij won drie etappes achtereenvolgens. Uiteindelijk belandde Christophe op een tweede plaats in het algemeen klassement. De Tour van 1913 moest dus zijn Tour worden. Maar dat werd het niet.

Het moment dat Cristophe erachter kwam dat hij een kapotte vork had

Hij stond op maar vier minuten van de leider in het algemeen klassement toen. Dat was de Belg Odile Defraye. Dat moest te doen zijn dacht Cristophe samen met zijn ploeg. Het beloofde een loodzware Pyreneeën rit te worden. De Oschquis, Aubisque, Soulor, Gourette, Tourmalet, Aspin en Peyresourde moesten allemaal beklommen worden. Samen met zijn ploeg maakte Christophe de koers gelijk hard. En dat leek erg goed uit te pakken. De voorsprong op Defraye groeide met de minuut en was op gegeven moment zelfs in Argelès zestig minuten! Een gigantische stunt was in de maak. Tot plots het de pech toe sloeg voor Cricri.

Hij zette op de Tourmalet nog eens aan om nog meer tijd te winnen. Er werd geschakeld en hij trapte nu een nog zwaarder verzet. Plotseling kon hij niet meer sturen. Wat was er aan de hand, vroeg Christophe zich af. Het bleek dat zijn vork was gebroken en hij zo niet meer verder kon fietsen. In een interview achteraf wilde hij op dat moment zelf niet toegeven dat het zijn vork was. Dat zou slechte publiciteit zijn geweest voor zijn ploeg Peugeot. Maar Christophe zat dus wel met een kapotte fiets. En hoe los je dat op in een tijd waar nog geen auto’s waren met nieuwe fietsen of technici in de koers?

Hij moest terug lopen naar een dorpje om zijn fiets bij een lokale smid weer in orde te maken. Onderweg kwam hij allerlei renners tegen die natuurlijk met verbazing hadden toe gekeken. Hoe kon hem dit nou overkomen? Iets wat Cricri zichzelf ook af vroeg. Maar er zat niets anders op dan zijn fiets te gaan maken en alsnog de wedstrijd uit te rijden. In de Tour van 1913 eindigde hij uiteindelijke op de zevende plaats in het classement general. Zijn volgende Tour, die van 1914, was voorlopig ook de laatste van die jaren. Er was oorlog en Cristophe moest zijn land dienen.

De eerste editie na de Eerste Wereldoorlog was die van 1919. Het was ook gelijk een bijzondere Tour. De Gele trui werd er geïntroduceerd voor de beste renner in het algemeen klassement. Het was een idee van toenmalig Tour directeur Henri Desgrange. Hij was voortdurend bezig met innovatie van de Tour. Met het invoeren van de Gele trui hoopte hij, naast meer aandacht voor zijn eigen krant en tevens belangrijke partner van de Tour, de wedstrijd nog spectaculairder te maken dan deze was.

En wie was de eerste drager van dit geel? Juist, de man uit Parijs; Eugène Christophe. Het had niet veel gescheeld of hij had de trui niet aan gedaan. Hij vond dat hij eruit zag als een kanarie en was ook bang dat mensen hem belachelijk maakte. Maar op aandringen van Desgrange ging de goedhartige Fransman toch overboord.

Maar ook in 1919 ging het weer mis met zijn velo. Het leek erop dat hij Parijs zou halen als de eindwinnaar van die Tour maar dat feestje ging niet op voor Christophe. In de voorlaatste etappe van Metz naar Duinkerke, wat overigens een afstand van meer dan 400 kilometer is, ging het weer mis voor hem.

Cristophe op een prachtige tekening in actie om zijn fiets te redden

Hij startte die dag met een voorsprong van 30 minuten op de nummer twee in het klassement.  Een riante voorsprong die hij toch nooit meer weg zou geven. Dat dacht hij zelf ook. Tot bij Valenciennes weer zijn vork brak. Weer moest hij kilometers te voet afleggen om zijn fiets bij een smederij weer rijklaar te maken. Uiteindelijk verloor hij tweeënhalf uur tijdens de race. En hij verloor ook zijn gele trui. Christophe baalde verschrikkelijk maar besefte ook dat dit gewoon hele domme pech was. Wel kreeg hij als troost net zoveel geld als Tour winnaar Lambot. Dit omdat het volk het zo sneu vond voor Cricri dat zij hem op deze manier toch een hart onder de riem wilde steken.

Het zou uiteindelijk niet de laatste keer zijn geweest dat zijn vork brak. In 1922, wederom in de bergen, brak zijn vork alweer. Deze keer zat hij echter niet in een luxe positie dat hij de Tour kon winnen en was deze breuk voor hem dan ook het minst erg van allemaal.

Als de vork heel was gebleven van Cristophe dan had hij een geweldig palmares gehad. En was ie een legende geworden. Maar zijn vork brak. Er was alleen een ding: een prachtig verhaal van een van de meest opmerkelijkste renners aller tijden.