Het was 13 juli 1967...

Het was 13 juli 1967. Een dag die u waarschijnlijk zo snel niets zegt. Of u moet een wielerliefhebber zijn. Dan begrijpt u dat dit een historisch moment is geweest in deze sport en misschien wel voor alle sporten.

We zijn in Frankrijk, om precies te zijn bij de Tour de France. Vanuit Marseille richting Carpentras moest het peloton die dag. En de bevreesde Mont Ventoux werd ook aangedaan in de 211,5 km lange tocht. Voor Nederland was het die dag een mooie dag, voor zover je het een mooie dag kan noemen. Jan Janssen wist de etappe te winnen. Maar de sport en vooral de wielrennerij zou nooit meer hetzelfde zijn met een gebeurtenis op diezelfde dag.

Tommy Simpson was op jonge leeftijd naar Europa gekomen om zijn fiets carrière uit de verf te laten komen. Hij wilde dat altijd al worden en besloot daarom deze stap te nemen. In Gent begon zijn carrière. Talent had Tommy maar daarnaast had hij iets wat je nodig hebt als wielrenner: karakter. Dat laatste zorgde er vaak voor dat hij een taaie renner was. Een waar rekening mee gehouden moest worden want ooit zou Simpson, zoals hij zelf ook een aantal keren aangaf, wel de Tour gaan winnen.

Simpson tijdens de beklimming van de Ventoux

Simpson was echter een beetje ziek geworden vlak voor deze etappe. Hij had last van darm en maagklachten. Iets wat hem later duur kwam te staan. De etappe zelf beloofde ook gigantisch heet te worden voor de renners. Temperaturen tussen de 40 en 45 graden werden met het grootste gemak op dat moment bereikt. Er moest dus ook genoeg gedronken worden maar dat was nou net een probleem bij de Tour in die tijd. Er mochten geen drinkbussen worden gegeven worden vanuit de auto’s die reden tussen de renners. Ze waren dus afhankelijk van mensen langs het parcours of cafés langs het parcours. Het kon dus zomaar zijn dat de renners ook alcohol binnen kregen. Iets wat niet echt goed voor je is, als het zo warm is.

Deze twee factoren zorgde er dus al voor dat het geen makkelijke dag zou worden voor Simpson. Maar toch klom de Brit op zijn velo om de Ventoux te beklimmen. In het begin leek het nog vrij goed te gaan voor Simpson. Hij kon de aanvallers volgen op de Ventoux. Maar al snel leek het niet goed te gaan met de renner. Hij zag er niet gezond uit, reageerde nauwelijks op wat andere renners hem vroegen en leek niet meer met zijn hoofd bij de wedstrijd te zijn.

Niet gek veel later sloeg het noodlot toe. Nadat hij het wiel had verloren van de aanvallers en al zwalkend over de weg nog een klein beetje reed, viel hij van zijn fiets. Zijn technicus, die alles filmde, vond het genoeg. "That's it for you, Tom." Maar de woorden van Harry Hall waren aan dovemans oren gericht. Tommy wilde door en werd, al was het tegen de zin van Hall, weer terug op zijn fiets gezet.

460 meter ver kwam Tom tijdens zijn laatste meters als wielrenner. Weer viel hij van zijn fiets en hij was gelijk buiten westen. Een helikopter kwam er nog aan en ondertussen werd geprobeerd om Simpson te redden. Maar het was toen eigenlijk al gebeurd. Op weg naar ziekenhuis in Avignon overleed de renner in de helikopter. Hij werd slechts 29 jaar oud. Maar er schuilt meer achter dit verhaal.

Tommy Simpson vecht tegen beter weten voor zijn leven

De tourdirecteur van toen, Felix Lévitan, kreeg flinke kritiek te verwerken op de etappe die de renners die bewuste dag moesten rijden. Het was erg warm en het was volgens de critici onverantwoord om de renners zo’n parcours af te laten leggen. Maar het was niet alleen het parcours, de hitte en Simpsons ziekte die ervoor gezorgd hadden dat hij zijn dood vond op de Ventoux.

Tijdens het onderzoek naar de dood van Simpson kwamen de onderzoekers een paar tubes tegen. In twee van deze tubes zat amfetamine en in een derde tube zat het onbekende  'Tonedron'. De tubes amfetamine waren leeg en het onbekende tubetje zat nog maar halfvol. Deze doping zorgde ervoor dat Simpson geen grenzen meer kende en volop door ging. Hij kende geen grenzen meer.

Maar achter dit hele verhaal schuilt ook een dieper verhaal. Simpson kreeg enkele dagen voor deze etappe te horen van zijn ploegleider dat hij een contract kon tekenen bij de ploeg van Pingeon, de latere winnaar van de Tour in 1967. Er was slechts een voorwaarde voor Simpson: haal Parijs! Deze druk heeft waarschijnlijk bijgedragen aan het feit dat Simpson over ging tot het gebruiken van de gevonden tubes.

De combinatie van al deze factoren (de hitte, gebrek aan drinken, koppige karakter van Simpson en dopinggebruik) zorgde voor zijn ondergang. En niet zoals altijd in de media wordt beweerd dat het alleen maar door de doping kwam.

Zijn dood schokte niet alleen de wielerwereld maar ook alle andere sporten. In de tour van 1968 werd dan ook besloten om doping controles in te voeren, dit tegen de zin van het peloton. Door de dood van Simpson zijn er controles. Anders waren deze er pas jaren later gekomen.

Het is het tragisch einde van een wielrenner die nog zoveel had kunnen bereiken. Zoals ik al eerder schreef, hij dacht nog ooit de Tour te winnen. Daar was hij heilig van overtuigd. Maar zover zou het nooit meer komen.

Het was 13 juli 1967. Om 17.40 uur. De legende leeft nog altijd voort. Tommy Simpson veranderde de wereld! 

De gedenksteen van Simpson op de Ventoux